Zarówno pobudliwość emocjonalna i ruchowa, jak i zachowania agresywne występują u dzieci dość często. Obserwuje się je już w wieku przedszkolnym. Warto zastanowić się jakie postawy czy sytuacje wychowawcze sprzyjają rozwijaniu się nadpobudliwości psychoruchowej.
Zwrócić trzeba uwagę na następujące:

• brak spokojnej atmosfery wychowawczej; niezgoda, kłótnie w rodzinie, uzależnienia, nerwowe i gwałtowne reagowanie,
• wychowywanie się w rodzinie wielopokoleniowej, w której jest brak jednomyślności (rodzice wymagają, dziadkowie pobłażają, rozpieszczają),
• niekonsekwencja; raz wymaga się od dziecka, innym razem nie, jeden rodzic daje karę, drugi z niej zwalnia,
• brak czasu dla dziecka; rodzic zapracowany, pracuje za granicą, dokształca się, życie
  w ciągłym pośpiechu,
• nadmierne wymagania; rygor, częste kary, wysokie ambicje rodziców i wymagania
  w stosunku do dziecka, dziecko żyje w stresie,
• nadmierne ochranianie i brak obowiązków; całkowita swoboda, wszystko dziecku wolno, nie jest włączane w obowiązki i z nadmiaru wolności „rodzi się”często tzw. tyran,
• zbyt dużo bodźców płynących z mediów obciążających układ nerwowy, w konsekwencji niecierpliwość, rozdrażnienie, problemy w koncentracją, z kontrolą emocji,
• za mało zdrowego wypoczynku, relaksu na świeżym powietrzu,
• niezaspokojona potrzeba miłości, bezpieczeństwa, w następstwie wykształcona postawa lękowa i niepokój wewnętrzny i zewnętrzny,
• błędy żywieniowe; produkty i napoje z barwnikami, konserwantami, słodycze, fast-foody.
  

Nadmienić trzeba, że wymienione postawy i sytuacje wychowawcze mogą być również przyczyną problemów z regulacją emocji, przyczyną zachowań agresywnych. Reakcje agresywne rozwijają się ponadto gdy:

• dziecko ma za dużo nagromadzonych negatywnych emocji (złości, żalu, buntu, nienawiści…), odreagowuje je w sposób agresywny,
• doświadcza agresji (słownej, psychicznej, fizycznej) lub jest jej świadkiem, uczy się takiego sposobu reagowania, naśladuje,
• obserwuje agresję w bajkach, filmach, grach, doświadcza jej w muzyce, a potem na co dzień powiela taką postawę.

Dziecku nadpobudliwemu czy agresywnemu trudno jest zgodnie współżyć i współdziałać
z rówieśnikami, utrzymywać dobre relacje z rodzeństwem, rodzicami, wychowawcami
i nauczycielami.

Trzeba więc dołożyć wszelkich starań, by mu pomóc.

Ważne jest:

• zadbanie o pełną miłości, wzajemny szacunek, spokojną atmosferę w domu,
• kontrolowanie tego co dziecko ogląda w telewizji, w komputerze, w telefonie, w co gra, ograniczenie do minimum czasu przed mediami (dla rozrywki tylko w weekend, jeśli chodzi
  o czas, to w wieku przedszkolnym wcale lub bardzo krótko, dzieci w wieku młodszym szkolnym do pół godziny, starszym stopniowo można wydłużać czas), tłumaczenie negatywnych skutków na zdrowie somatyczne i psychiczne, niedopuszczanie do uzależnienia,
• akceptowanie dziecka takie, jakie jest, zapewnianie o miłości, stosowanie pochwał, rozwijanie mocnych stron, nie wymaganie ponad jego możliwości,
• pomaganie w utrzymywaniu dobrych relacji z innymi; uczenie dobrych manier, uwrażliwianie na krzywdę i potrzeby innych, zachęcanie do udzielania pomocy pokrzywdzonym, by np. pożyczało jeśli trzeba, itd.,
• nie krytykowanie innych (nauczycieli, sąsiadów, innych dzieci) przy dzieciach, nie podważanie autorytetu nauczycieli i wychowawców,
• uczenie szacunku do dóbr materialnych (własnych, domowych, społecznych); upominanie, gdy rzuca śmieci nie do kosza, niszczy mienie społeczne, dawanie dobrego przykładu w tym zakresie,
• wdrażanie do obowiązków domowych; niech sprząta, myje naczynia, obsługuje zmywarkę, wynosi śmieci, grabi liście, odśnieża, włącza się w prace kuchenne itd.,
• uczenie odpowiedzialności za złe czyny i wybory; niech przeprosi rodzeństwo, rodzica, rówieśnika, nauczyciela, niech z własnych pieniędzy odkupi zniszczoną rzecz itd.,
• zwalczanie konsumpcyjnego stylu życia; nie spełnianie wszystkich zachcianek i próśb, posiadania modnego czy markowego ubrania, nowszego modelu telefonu, niezdrowych, reklamowanych artykułów spożywczych itd.,
• zadbanie o wyciszenie dziecka, wspólne spędzanie czasu (zabawy, gry, spacery, itp),
  o rozmowy na różne tematy,
• zapewnienie zdrowej żywności i właściwej diety, unikanie produktów, pożywienia z dużą zawartością cukru, konserwantów, barwników,
• współpracowanie z wychowawcami, nauczycielami, specjalistami w poszukiwaniu i ustalaniu najlepszych rozwiązań, form pomocy; gdy pojawi się w przedszkolu / szkole konflikt rówieśniczy lub jakikolwiek problem, to wysłuchanie relacji dziecka, ale też kierowanie się zasadą ograniczonego zaufania i dążenie do ustalenia prawdy, skonfrontowanie relacji dziecka z obserwacją nauczycieli, rówieśników.

Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Kolbuszowej zaprasza do korzystania z diagnozy problemów rozwojowych i wychowawczych, do korzystania z porad, z terapii indywidualnej
i grupowej.

Życzymy sukcesów wychowawczych.

Opracowanie:

Jolanta Bystrek - psycholog